دوستان در روزنامه‌ی همشهری (شماره‌ی 3983 ، شنبه 23 اردیبهشت)، دست‌به‌دست هم داده‌اند و با نوشتن مطلب و چاپ تعدادی از آثارم در صفحه‌ی نمایشگاه، بنده را نواخته‌اند. از همه‌ی آن‌ها، بویژه آقای علی مریخی، که یادی از من غارنشین مردم‌گریز کرده‌اند، تشکر می‌کنم. اجرشان با کاتب کاتبان باد.
مرور بر آثار مسعود مهرابی کاريکاتوريست ايرانی
ميان سايه و روشن
مسعود مهرابی متولد 1334 تهران، کارش را به عنوان کاریکاتوریست حرفه‌ای از سال 1351 در نشریات کشور آغاز کرد. سبک و تکنیک منحصر به فردش به زودی او را در بین کاریکاتوریست‌های هم‌دوره‌اش انگشت‌نما کرد. مضمون آثار او اغلب در برهوت و ناکجاآبادی هولناک اتفاق می‌افتاد که پیش از آن کم‌تر دیده شده بود.
در تقابل و تضاد با جامعه‌ی به ظاهر مدرن و رو به مدِنیت، پس‌زمینه‌ی مضامین سوررئالیستی آثار او در بیابان‌هایی سترون رخ می‌داد. مکان‌هایی که نماد آن، گاه خطی بود در افق و یا رشته کوهایی سترگ در دور دست. نوع هاشورهای خاص و بدیع آثار او تابع هیچ منبع نور قانون‌مندی نبود. انگار خورشید هر روز از هرجا که دل طراح می‌خواست طلوع می‌کرد؛ از پشت کوه، از کنج یک اطاق یا از پشت یک میز. آدم‌های او با آن کله‌های تخت‌شان – که در نگاه اول توسری خوردگی و خفقان را تداعی می‌کرد، دنیایی یکه، غریب و سیاه را به نمایش می‌گذاشتند. دنیایی که جهان جعلی و دروغین روزگارش را به چالش می‌کشید.
چنین ویژگی‌هایی در آثار مهرابی، در چشم مخاطبان و خبرگان هنر، از او هنرمندی معترض و متفاوت به نمایش گذاشت. از همین‌رو در بهمن‌ماه 1354، زمانی که فقط بیست سال داشت، نمایشگاهی از آثارش ترتیب داده شد. این نمایشگاه از اولین‌های این رشته در ایران به‌حساب می‌آید. همان زمان ایراندخت محصص، معتبرترین کارشناس این هنر درباره‌ی او نوشت: «کوشش مهرابی، در نمایش نواهای مختلف طنز از توجه و دقت ویژه‌ای برخوردار است. وی ما را با طنزهای شاد و زودگذر، با طنزهای اتفاقی و پایدار، با طنزهای زرد و سیاه، با طنزهای نمکین و خنده‌آور و بالاخره با طنزهای سمبولیک و سوررآل، آشنا می‌کند. مهرابی طنز یابی هشیار و هشدار دهنده است. مهرابی در نواهای متنوع، طنز را در پارتیسیون آهنگین و مطبوعی دیدنی کرده که ما را به ستایش شگفتی‌ها و شگرفی‌های دنیایش وامی‌دارد. آنطور که آندره بروتون می‌گوید: «شگرفی همیشه زیباست. شگرفی هرچه که باشد زیباست، این فقط شگرفی است که می‌تواند زیبا باشد.»
اولین نمایشگاه مهرابی سر آغاز سلسله نمایشگاه‌هایی از آثارش بود که یکی پس از دیگری از طرف گالریهای معتبر برپا شد. دوازده نمایشگاه انفرادی و همین تعداد نمایشگاه گروهی، محصول دوران پرکاری کم‌نظیر او تا سال 1372 است. در همین دوره، او جوایز و تقدیر نامه‌هایی از نمایشگاه‌های جهانی دریافت کرد. او اولین کاریکاتوریست ایرانی‌ست که جایزه‌ی نقدی و مدال نمایشگاه‌های جهانی را کسب کرده است. از آثار او تاکنون چند کتاب منتشر شده که آخرین آن‌ها با نام «میان سایه و روشن»، مجموعه‌ای‌ست به انتخاب استاد آیدین آغداشلو و با مقدمه‌ی کاریکاتوریست بزرگ و طراز اول جهان، میروسلاو بارتاک.
مهرابی به عنوان صاحب‌امتیاز و مدیر مسئول ماهنامه‌ی فیلم، فصلنامه‌ی فیلم اینترنشنال و کتاب سال سینمای ایران، نزدیک به ده کتاب مرجع و ضروری در زمینه‌ی سینمای ایران تالیف کرده که مشهورترین آن‌ها «تاریخ سینمای ایران» سال گذشته به چاپ دهم رسید. او از اوایل دهه‌ی 1370 ندرتاً به طرح وکاریکاتور پرداخته و ما را در حسرت دیدن رفتار محیرالعقول آدمک‌هایی گذاشته که امروزه جایشان خیلی سبز است!
© یکی
از آثار
چاپ شده
یاد و دیدار